Inleiding
De Omgevingsvisie geeft richting aan de ontwikkeling van Nijmegen
Onze ambities zijn onder andere om een aantrekkelijke stad te zijn en te blijven om te wonen, met goede werklocaties, openbare ruimtes en voorzieningen. En dat we een stad zijn met een gevarieerd woningaanbod dat aansluit bij de vraag van alle nieuwe en bestaande bewoners. Deze ambities en de bijbehorende doelen zijn verwerkt in de vastgestelde Omgevingsvisie .
In de Omgevingsvisie staan uitgangspunten voor het gebruik van de ruimte in Nijmegen. Het geeft daarmee de komende jaren richting aan de ontwikkeling van onze stad. Waar kunnen bijvoorbeeld de benodigde 10.000 extra woningen komen? En hoe bieden we ruimte aan de groei van de werkgelegenheid met 10.000 banen tot aan 2030.
Duidelijk is dat de stad blijft groeien
Duidelijk is dat de stad blijft groeien. Om dit te realiseren hebben we de plancapaciteit voor woningbouw vergroot naar 130% en passen daarbij het programma aan op de prioritaire doelgroepen. Dit betekent meer appartementen, meer sociale en middeldure huur, meer middeldure koop en meer woonruimte voor studenten. De vraag naar goedkope grondgebonden koopwoningen vullen we in doorstroming en transformatie in de bestaande stad.
We focussen ons de komende jaren op groei binnen de bestaande stad
De komende jaren worden de meeste woningen in de Waalsprong en in het Waalfront gebouwd (conform de vastgestelde exploitaties). Vanuit het perspectief van de Omgevingsvisie verleggen we de focus naar de bestaande stad. Belangrijke gebieden om de woningbouwopgave en de gewenste versnelling in te vullen zijn: de binnenstad en stationsomgeving, de Kanaalzone zuid (o.a. Winkelsteeg) en rondom OV-knooppunten. In november 2021 zijn voor stationsomgeving en Winkelsteeg nieuwe grondexploitaties door de gemeenteraad vastgesteld.
De binnenstad/stationsomgeving en de Kanaalzone zuid zijn ook opgenomen in de Woondeal Arnhem-Nijmegen (Woondeal ) en in de Nationale Omgevingsvisie (NOVI ).
Terugblik: ook in 2021 was er een grotere vraag dan aanbod
Net zoals in 2019 en 2020 werd de ontwikkeling in 2021 gekenmerkt door een grotere vraag dan aanbod. Dat betekent dat er meer woningen nodig zijn. Er is echter krapte op de woningmarkt. Het aantal transacties blijft, scherper nog dan vorig jaar dalen in alle categorieën koopwoningen en de gemiddelde koopsom blijft verder doorstijgen. Hieronder leest u de terugblik op 2021, onderverdeeld in verschillende thema's.
Woningbouw
De prognose voor uitgifte van kavels in 2021 was circa 2000 kavels, waarbij het grootste aandeel in de Waalsprong lag. Uiteindelijk is in 2021 grond voor circa 1330 kavels uitgegeven, waarvan 1315 in de Waalsprong. In Waalfront is dit jaar gestart met de bouw Dijkkwartier Oost, de grondverkoop heeft in 2020 plaatsgevonden. In 2022 zal daar een deel van de grond voor de bouw van Waalkwartier worden uitgegeven. Het bestemmingsplan Waalkwartier is namelijk inmiddels onherroepelijk en de planontwikkeling vergevorderd.
In de bestaande stad zijn nauwelijks uitgiftes geweest. De vorig jaar geprognosticeerde uitgiftes hebben vertraging opgelopen en zullen in 2022/2023 gerealiseerd worden. Het gaat dan bijvoorbeeld over de woningen aan de Hezelpoort, Vossenlaan, Vlierenstraat/Elzenstraat en de Molukkenstraat. Oorzaak van deze vertraging is veroorzaakt door de extra tijd die nodig is geweest voor participatie dan wel de afstemming met betrokken partijen. Niettemin is de uitgifte van kavels voor woningbouw wel weer flink hoger dan afgelopen jaren.
Bedrijventerreinen
In het regionale Programmering Werklocaties (RPW) Arnhem-Nijmegen 2021-2024 is geconstateerd dat er in de periode tot 2030 behoefte is aan 120 ha extra ruimte op bedrijventerreinen. In het voorjaar 2021 hebben wij in het kader van de RPW een plan ingediend voor de ontwikkeling van bedrijventerreinen voor de locatie de Grift. Dit heeft er toe geleid dat Nijmegen mag uitbreiden met 8,4 ha regionale bedrijvigheid en maximaal 15 ha XXL logistiek op de Grift.
De uitgifte van bedrijfsterreinen is in 2021 met 8,3 ha ruimschoots boven de prognose verlopen.
Detailhandel
Voor wat betreft de detailhandel zijn er in 2021 belangrijke stappen gezet. Zo is eind 2021 gestart met de bouw van het nieuwe winkelcentrum in Hof van Holland. Dit centrum vormt het toekomstige functionele én sociaal hart van de Waalsprong om te gaan winkelen, gebruik te maken van voorzieningen, te wonen en werken.
Het bestemmingsplan voor de grote bouwmarkt in Ressen is in de zomer van 2021 onherroepelijk geworden.
Ook in Dukenburg zijn mijlpalen bereikt, zoals de opening van het vernieuwde winkelcentrum Meijhorst, er is een overeenkomst gesloten met de eigenaar van het winkelcentrum Weezenhof en voor het winkelcentrum Dukenburg is er gewerkt aan een haalbaar masterplan.
In juni 2021 is een ambitieuze actie agenda Binnenstad mét en vóór de stad vastgesteld. We hebben onszelf ten doel gesteld in 2021 en 2022 deze zesenveertig acties uit te voeren om onze stad ondernemend, groen, logisch, levendig en schoon te houden.
Waar we in 2020 dachten de impact van de coronacrisis in 2021 meer inzichtelijk te hebben, blijkt nu dat we er nog middenin zitten. De uiteindelijke impact is nu nog moeilijk te voorspellen. De toekomst van de voorzieningenstructuur in de binnenstad en kernen, hangt voor een belangrijk deel af van macro-economische ontwikkelingen. Er kan gesteld worden dat in de binnenstad vooral sprake is van frictieleegstand. Leegstaande panden worden weer vrij snel gevuld. Er is nauwelijks structurele of langdurige leegstand. De Molenpoortpassage is hierop een (negatieve) uitzondering. De leegstand concentreert zich verder niet op bepaalde locaties, deze is verspreid.
Vooruitblik
Woningbouw
Het doel is om tot 2030 minimaal 10.000 woningen toe te voegen, zie hiervoor de recent vastgestelde Uitvoeringsagenda Wonen 2020 - 2025 “Mix op maat” (UItvoeringsagenda Wonen 2020- 2025 ). Om dit te realiseren hebben we de plancapaciteit naar 130% vergroot en passen daarbij het programma aan op de prioritaire doelgroepen. Dit betekent meer appartementen, meer sociale en middeldure huur, meer middeldure koop en meer woonruimte voor studenten. De vraag naar goedkope grondgebonden koopwoningen vullen we in doorstroming en transformatie in de bestaande stad. De met de Nijmeegse corporaties getekende Samenwerkingsagenda Wonen geeft mede invulling aan deze opgave.
Voor de Waalsprong is de verwachting dat de uitgifte in 2022 niet verder stijgt, maar wel op een hoog niveau blijft in 2022. De prognose voor de kaveluitgifte in 2022 is circa 1550 kavels, waarvan 1140 in de Waalsprong, 269 in het Waalfront en 141 in de bestaande stad. De 500 tijdelijke woningen in Winkelsteeg die in 2022 en 2023 opgeleverd worden zitten niet in deze prognose. Vanaf 2023 is de verwachting dat de eerste kavels in het Stationsgebied en de Winkelsteeg uitgegeven kunnen worden. Dit is de inzet, maar veel is afhankelijk van de procedures die nog doorlopen moeten worden. De kaveluitgifte in de Waalsprong zal dan dalen naar 400-500 per jaar.
Bedrijventerrein
Doordat in 2021 8,3 ha aan bedrijventerreinen is uitgegeven is de prognose uitgifte bedrijventerreinen voor 2022 en 2023 naar beneden bijgesteld naar circa 2,5 ha respectievelijk circa 1 ha. We verwachten dat vanaf 2024 de uitgifte bedrijventerrein rond het gemiddelde van 4,3 ha per jaar uit zal komen. Het handhaven van het gemiddelde van 4,3 ha per jaar achten wij nog steeds een reëel uitgangspunt.
Financieel
De financiële effecten van de herzieningen zijn een toevoeging aan de saldireserve van € 6,1 miljoen en een nagenoeg gelijkblijvend risicoprofiel van € 124,5 miljoen. De belangrijkste mutaties zijn veroorzaakt door de vaststelling van de twee nieuwe planexploitaties Winkelsteeg Kanaalzone en Stationsgebied, de vrijval van de voorziening Waalsprong naar aanleiding van de herziening, een drietal tussentijdse winstnames en de deels vervroegde winstuitkering uit Bijsterhuizen.